
اگه یه کم با دنیای لینوکس آشنایی داشته باشی یا تازه بخوای واردش بشی، حتماً با این سؤال مواجه شدی که: کدوم توزیع لینوکس رو نصب کنم؟
واقعیتش اینه که لینوکس فقط یه سیستم عامل نیست، بلکه یه عالمه توزیع لینوکس مختلف داره که هر کدوم برای یه سبک کاربری خاص ساخته شدن. یکی مناسب مبتدی هاست، یکی مخصوص حرفه ای ها، یکی برای برنامه نویسا خوبه و یکی دیگه برای کاربرای عادی!
توی این مطلب می خوایم با هم ۱۰ تا از بهترین توزیع های لینوکس رو بررسی کنیم و ببینیم که هر کدوم بیشتر به درد چه کسی می خوره. اگه دنبال اینی که یه توزیع مناسب برای خودت پیدا کنی، این راهنما دقیقاً همون چیزیه که لازم داری!
۱۰ توزیع لینوکس که باید بشناسید
دنیای لینوکس کلی تنوع داره و واسه همه یه چیزی پیدا میشه؛ چه تازه کار باشی، چه برنامه نویس حرفه ای یا کسی که دنبال حفظ حریم خصوصیشه. اینکه کدوم توزیع لینوکس برات بهتره، بستگی به نیازت، سیستمت و سلیقه ات داره. در ادامه 10 مورد از بهترین توزیع های لینوکس تو سال 2025 رو برای شما مورد بررسی قرار دادیم:
1- Ubuntu
- مناسب برای: تازه کارها، استفاده روزمره، برنامه نویسا و حتی سرورها
اوبونتو یکی از محبوب ترین توزیع های لینوکسه که به درد همه می خوره؛ چه تازه بخوای با لینوکس شروع کنی، چه دنبال یه سیستم پایدار برای کار حرفه ای باشی. محیطش ساده و کاربرپسنده، نرم افزار زیاد داره و جامعه فعالی پشتشه. نسخه های LTS اونم تا ۵ سال آپدیت امنیتی و پشتیبانی دریافت می کنن، که خیلی برای کسایی که دنبال دردسر کمترن عالیه. توی دنیای برنامه نویسی و فضای ابری هم حسابی پرطرفداره چون ابزارای قوی برای توسعه و مدیریت سرور داره.
مزایا
- محیط کاربری ساده و نصب راحت برای تازه کارها
- دسترسی به کلی نرم افزار و پشتیبانی قوی از طرف جامعه
- نسخه های LTS با آپدیت و امنیت تا ۵ سال
- سازگاری خوب با بیشتر سخت افزارها؛ مناسب دسکتاپ و سرور
معایب
- نسبت به بعضی توزیع های سبک تر، منابع بیشتری مصرف می کنه
- تغییرای گاه به گاه توی ظاهر و دسکتاپ ممکنه کاربر رو گیج کنه
- اون قدرا مینیمال یا قابل کنترل نیست که بعضی کاربرای حرفه ای دوست دارن
2- Linux Mint
- مناسب برای: کاربرای ویندوز، تازه کارها، استفاده روزمره روی لپتاپ یا PC
اگه از ویندوز اومدی و دنبال یه توزیع لینوکسی راحت و آشنا می گردی، لینوکس مینت انتخاب خوبیه. محیط دسکتاپش خیلی شبیه ویندوزه و کار کردن باهاش راحته. نصب برنامه هاش ساده ست، پشتیبانی مالتی مدیا خوبی داره و روی سیستم های معمولی هم خیلی روان کار می کنه. چون روی پایداری تمرکز داره، گزینه مطمئنی برای استفاده روزمره ست.
مزایا
- محیطش (Cinnamon) خیلی شبیه ویندوزه، مخصوصاً برای تازه واردها
- پشتیبانی عالی از مالتی مدیا و درایورها از همون اول
- پایداره و کمتر هنگ یا کرش می کنه
- از اوبونتو سبک تره و روی سیستم های معمولی هم خوب کار می کنه
معایب
- نسخه هاش یه کم دیرتر از اوبونتو منتشر می شن
- جامعه کاربریش کوچیک تر از اوبونتوعه (ولی همچنان فعاله)
3- Fedora
- مناسب برای: برنامه نویسا، کاربران حرفه ای و کسایی که عاشق تجربه امکانات جدیدن
فدورا یه توزیع لینوکس به روز و مدرنه که همیشه آخرین تکنولوژی های متن باز رو تو خودش داره. اگه دوست داری همیشه با جدیدترین نسخه ها و ابزارها کار کنی، فدورا عالیه. از طرف شرکت رد هت پشتیبانی میشه و معمولاً خیلی زودتر از بقیه توزیع ها، ویژگی های جدید رو ارائه میده. محیط دسکتاپش هم اکثراً گنومه و برای برنامه نویسا یه دنیای کامل ابزار و کتابخونه داره.
مزایا
- همیشه به روز با آخرین نرم افزارهای متن باز
- عالی برای برنامه نویسا و توسعه دهنده ها
- امنیت بالا و روند توسعه شفاف
- با پشتیبانی Red Hat، حرفه ای و قابل اعتماد
معایب
- عمر نسخه ها کوتاهه؛ باید هر چند وقت یه بار آپدیتش کنی
- نصب بعضی درایورها یا نرم افزارهای اختصاصی کمی دردسر داره
- برای تازه کارها به راحتی اوبونتو یا مینت نیست
4- Debian
- مناسب برای: عاشق های پایداری،سرورها، کاربرای حرفه ای و نصب های خاص
دبیان یه توزیع لینوکس قدیمی و خیلی با ثباته که به خاطر پایداری بالا معروفه. شاید همیشه جدیدترین نرم افزارها رو نداشته باشه، ولی اونقدری مطمئنه که خیلی ها برای سرور یا پروژه های طولانی مدت ازش استفاده می کنن. نصابش ساده و مینیماله و اجازه میده هر چی بخوای رو از صفر خودت بچینی، واسه همین بیشتر به درد کاربرای باتجربه می خوره که می خوان همه چیز رو شخصی سازی کنن.
مزایا
- فوق العاده پایدار و قابل اعتماد
- دسترسی به یه دنیای کامل از نرم افزارها
- نصب خیلی قابل تنظیم؛ می تونی از یه سیستم ساده تا دسکتاپ کامل بسازی
- هم برای دسکتاپ خوبه، هم برای سرور
معایب
- معمولاً نرم افزارای جدید رو دیرتر ارائه میده
- نصبش برای تازه کارا ممکنه یه کم سخت و گیج کننده باشه
- بعضی درایورهای غیر آزاد خودکار نصب نمی شن و نیاز به تنظیم دستی دارن
5- Arch Linux
- مناسب برای: حرفه ای ها، عاشق های سفارشی سازی و کسایی که می خوان لینوکس رو از پایه یاد بگیرن
آرچ یه توزیع لینوکس خاصه که با شعار «خودت انجامش بده» معروفه. نصبش ساده نیست و باید بیشتر چیزا رو خودت تنظیم کنی، ولی دقیقاً همین باعث میشه کلی چیز یاد بگیری. همیشه به روز نگه داشته میشه و دستت برای سفارشی سازی کامل بازه. ویکی آرچ هم یه دنیای کامل آموزش و راهنماست. البته اگه خیلی تازه کاری، بهتره با یه توزیع آسون تر شروع کنی.
مزایا
- آزادی کامل؛ هر چی لازم داری رو فقط خودت نصب می کنی
- همیشه به روز
- ویکی آرچ خیلی کامل و آموزشیه
- با نصب و پیکربندی دستی، کلی چیز درباره لینوکس یاد می گیری
معایب
- اصلاً مناسب تازه کارها نیست؛ نصب و تنظیمش دستی و سخته
- گاهی آپدیت ها مشکل ایجاد می کنن
- اولش خیلی مینیماله؛ باید همه چی رو خودت راه بندازی
6- Manjaro Linux
- مناسب برای: کسایی که یه تجربه راحت از آرچ می خوان، کاربران متوسط تا حرفه ای دسکتاپ
مانجارو در واقع قدرت آرچ لینوکسه، ولی بدون دردسر نصب و پیکربندی های سخت. نصبش راحته، با بیشتر سخت افزارها سازگاره و محیط های مختلف دسکتاپ مثل Xfce، گنوم و KDE رو پشتیبانی می کنه. چون مدل انتشارش rolling release هست، همیشه جدیدترین آپدیت ها و برنامه ها رو داره. اگه دوست داری با دنیای آرچ آشنا بشی ولی نمی خوای از صفر خودت همه چیو بسازی، مانجارو انتخاب فوق العاده ایه.
مزایا
- نصب راحت و ابزارهای گرافیکی کاربردی
- دسترسی به مخزن AUR مثل آرچ، ولی با ثبات بیشتر
- شناسایی سخت افزارش خوبه و معمولاً دردسر نداره
معایب
- یه کم از آرچ عقب تره از نظر آخرین نرم افزارها
- هنوز یه خورده پیچیده تر از اوبونتو یا مینت برای تازه کارهاست
- گاهی اوقات تحت تأثیر مشکلات آرچ قرار می گیره
7- openSUSE
- مناسب برای: مدیرای سیستم، برنامه نویسا و کاربرای سازمانی
اُپنسوزه دو مدل داره: Leap برای کسایی که پایداری می خوان، و Tumbleweed برای اونایی که همیشه دنبال آخرین نسخه ها هستن. یه ابزار خیلی قوی به اسم YaST هم داره که کلی کار مدیریتی رو راحت می کنه. اگه دنبال یه توزیع لینوکسی حرفه ای و قابل اعتماد برای کار جدی، سرور یا محیط سازمانی هستی، openSUSE حسابی به کارت میاد.
مزایا
- دو انتخاب داری: Leap (پایدار) یا Tumbleweed (به روز و rolling)
- ابزار مدیریت YaST خیلی قوی و خاصه
- عالی برای مدیرای سیستم و کاربرای حرفه ای
- مستندات کامل و مفید داره
معایب
- جامعه کاربری دسکتاپش کوچیک تره
- برنامه های شخص ثالث کمتری نسبت به اوبونتو محورها داره
- نسخه Tumbleweed ممکنه گاهی غیرقابل پیشبینی بشه
8- Elementary OS
- مناسب برای: طرفدارای macOS، تازه کارها و کسایی که طراحی براشون مهمه
اِلمنتری یه توزیع لینوکس خوشگل و شیکه که ظاهر و حال و هوای macOS رو داره. محیط دسکتاپ Pantheon ساده و تمیزه، همه چی مرتب و بدون شلوغی طراحی شده. نصب برنامه ها راحت و مدیریت شده ست، روی حریم خصوصی و پایداری هم حسابی تمرکز داره. اگه تازه کاری یا فقط یه تجربه روان و بی دردسر برای کارای روزمره می خوای، این توزیع عالیه برات.
مزایا
- ظاهر شیک و مرتب شبیه macOS
- تمرکز روی حریم خصوصی و تجربه ساده کار با برنامه ها
- مناسب برای تازه کارایی که یه محیط تمیز و بدون شلوغی می خوان
معایب
- امکان شخصی سازی محدود تر از بقیه توزیع هاست
- مخزن نرم افزاری کوچیک تره؛ برنامه های آماده کمتر داره
- بعضی قابلیت های پیشرفته فقط با ترمینال در دسترسه
9- Kali Linux
- مناسب برای: متخصص های امنیت، تست نفوذ و هک اخلاقی
کالی یه توزیع لینوکس مخصوص کارای امنیته که پر از ابزار حرفه ای برای تست نفوذ، تحلیل امنیت و بررسی حریم خصوصیه. معمولاً به صورت لایو از روی USB اجرا میشه و چون پایه اش دبیانه، ای بیشتر سخت افزارها سازگاره و آپدیت های منظمی داره. البته برای استفاده روزمره یا کارای معمولی طراحی نشده، ولی اگه تو کار امنیت سایبری یا هک اخلاقی هستی، یه انتخاب عالیه.
مزایا
- پر از ابزارای آماده برای تست نفوذ و امنیت
- می تونه بدون نصب، مستقیم از روی USB اجرا بشه
- آپدیت منظمه و با بیشتر سخت افزارها سازگاره
معایب
- اصلاً برای استفاده روزمره ساخته نشده
- اگه تجربه امنیت نداشته باشی، ممکنه خطرناک باشه
- نیاز به دانش فنی بالایی در حوزه امنیت داره
10- توزیع های تخصصی و سبک
گاهی ممکنه دنبال یه توزیع لینوکسی خیلی سبک یا یه سیستم فوقامن باشی. این گزینهها رو حتماً یه نگاه بنداز:
- Linux Lite، Lubuntu یا antiX:
اینا خیلی سبک و راحتن، مخصوصاً برای سیستم های قدیمی یا لپ تاپ هایی که رم و پردازنده قوی ندارن. هم سریعن، هم کار باهاشون راحته.
- Tails یا Kodachi:
اگه برات حفظ حریم خصوصی و ناشناس موندن مهمه، این توزیع ها عالیان. کل ترافیک اینترنتت رو از تور (Tor) می فرستن و کلی ابزار امنیتی دارن. برای کارای حساس یا گشت و گذار امن تو اینترنت گزینه های بی نظیری هستن.
مزایا
- فوق العاده سبک؛ مناسب سیستم های قدیمی یا ضعیف
- نصب راحت و مصرف پایین منابع
- Tails و Kodachi برای حفظ حریم خصوصی و گشت و گذار ناشناس عالی ان
معایب
- امکانات کمتر نسبت به توزیع های کامل
- بعضی هاشون برای کارای خاص طراحی شدن، نه استفاده عمومی
- ممکنه ظاهر یا تجربه کاربری ساده تری داشته باشن
سخن آخر
انتخاب یه توزیع لینوکس مناسب کاملاً بستگی به نیاز، تجربه و سلیقه خودت داره. اگه تازه کاری، اوبونتو یا لینوکس مینت می تونن شروع خوبی باشن. اگه دنبال یادگیری عمیق تر یا سفارشی سازی کامل هستی، آرچ یا دبیان به کارت میان.
نکته مهم اینه که توزیع لینوکسی رو پیدا کنی که باهات جور باشه و کارتو راه بندازه. خوبی لینوکس اینه که هیچ وقت محدود به یه انتخاب نیستی؛ همیشه می تونی امتحان کنی، یاد بگیری و بهترین گزینه رو برای خودت پیدا کنی.
برای کشف مطالب بیشتر در مورد لینوکس، قسمت بلاگ آذرسیس رو از دست نده!
توزیع هایی مثل Fedora، Ubuntu و Arch Linux گزینه های محبوب در میان برنامه نویسان هستند.
بله، با پارتیشن بندی مناسب می توان چند توزیع لینوکس را به صورت Dual Boot نصب کرد.